De heup

De heup is opgebouwd uit de heupkom en de heupkop. Een laagje kraakbaan zorgt ervoor dat er geen contact van bot op bot ontstaat. Er kunnen dan ook pijnklachten ontstaan als dat kraakbeen beschadigd is. Meer hierover is te lezen in het hoofdstuk ’Heupartrose’. Verder wordt het gewricht nog passief gestabiliseerd door gewrichtsbanden en actief door spieren. De slijmbeurs functioneert als een stootkussentje op de botten waarbij de pezen niet direct contact maken met het bot. Ze verminderen de wrijving. 

Oorzaken heupklachten

Heupklachten hebben verschillende oorzaken. Soms zijn die acuut, soms nemen ze geleidelijk toe, bijvoorbeeld door langdurige overbelasting.

Meest voorkomende heupklachten

Slijmbeursontsteking
Hierbij is de slijmbeurs van de heup ontstoken. Het zakje met vloeistof is dan geïrriteerd en dat kan zich uiten in roodheid, warmte, dikte en pijn aan de zijkant van de heup. Druk op deze plek kan zorgen voor een pijnscheut. Bijvoorbeeld bij het op de gaan liggen, vallen of tasten. In veel gevallen is de oorzaak overbelasting. Zo’n slijmbeursontsteking kan ook acuut ontstaan door een val op de slijmbeurs. Een slijmbeursontsteking is goed te zien op een echo.

Overbelasting klachten van spier en pees
Klachten aan de achterkant/zijkant van de heup kunnen ontstaan door overbelasting van spier en pees. Hierbij is zijn de bilspieren overbelast geraakt door langdurig of ongelijk belasten. Dit wordt ook wel gluteale tendinopathie of trochanter pijn syndroom genoemd.  De klachten uiten zich bij het opstaan na lang zitten. Er wordt dan stijfheid en pijn ervaren in de heup. Dat kan ook voorkomen bij langdurig wandelen, hardlopen of traplopen. Indien de klachten toenemen kunnen deze zich ook uiten tijdens de activiteiten. 

Piriformis syndroom
Bij klachten aan de bil en aan het bovenbeen kunnen de oorzaken liggen in de bilregio. Hierbij kan de diep gelegen bilspier piriformis een rol spelen. Want onder deze spier loopt een zenuw die door die spier bekneld kan raken waardoor er pijnklachten in de rug, bil en in het bovenbeen ontstaan. 

Acute aan de lies gerelateerde klachten
Bij acute klachten tijdens bijvoorbeeld het sporten kunnen er verschillende structuren in de liesregio zijn aangedaan. Zo kunnen de dijbeenspieren hierbij betrokken zijn, of de spieren die zorgen voor heupbuigingen. Hierbij kan er mogelijk sprake zijn van een kneuzing, verrekking en ruptuur. Als er niet adequaat wordt omgegaan met de klachten kunnen er langdurige klachten in de heupregio ontstaan.

Femoroacetabular impingement (FAI)
Bij FAI is er sprake van een vormafwijking aan de heup. Dat kan zich voordoen aan de heupkop, de heupkom of aan beide. Door de vormafwijking raakt mogelijk kraakbeen of labrum ingeklemd. Dit kan zorgen voor pijn in de lies- of heupregio.

De behandeling van heupklachten verschilt per diagnose. Zo kan het zijn dat er bij een slijmbeursontsteking eerst wordt geadviseerd rust te nemen en bij klachten aan spier en pees gedoseerd de belasting weer te verhogen. De fysiotherapeut ondersteunt in overleg bij het opbouwen door middel van gerichte oefeningen of manuele handelingen. Hierbij is het doel: verminderen van pijnklachten, verbeteren van kracht, verbeteren van de loopradius en het mogelijk vergroten van de mobiliteit. De behandeling richt zich altijd op de hulpvraag van de patiënt.